Przyroda

Przyroda stanowi niewątpliwie wielkie bogactwo Krynicy i jej okolic, które przyczyniło się do rozwoju uzdrowiskowych czy turystycznych walorów tych obszarów. 

Beskid Sądecki  pokrywają wspaniałe lasy, wśród których przeważają drzewostany bukowe w paśmie Jaworzyny Krynickiej oraz jodłowe i świerkowe w paśmie Zimnego i Dubnego.

W 1987 roku dla zachowania unikalnych wartości krajobrazu naturalnego utworzono na obszarze Beskidu Sądeckiego Popradzki Park Krajobrazowy.

W okolicach znajduje się 16 rezerwatów przyrody.

Kompleksy leśne zamieszkiwane są przez rzadkie gatunki zwierząt i ptaków, a  w lasach i na polanach występuje blisko 1000 gatunków roślin.

Na grzbiecie Jaworzyny widoczne są progi skał piaskowcowych wokół których utrzymały się karłowate buki.

Na uwagę zasługuje skała zwana „Diabelskim Kamieniem” – kilkumetrowy grzyb skalny z wyraźnie zaznaczonymi warstwami piaskowca.

Głównym bogactwem naturalnym tych ziem są wody mineralne: 23 ujęcia, w tym 5 źródeł naturalnych oraz 18 odwiertów.

W okolicach Krynicy nie ma większych zbiorników wodnych, są natomiast jeziorka pochodzenia osuwiskowego.

Na Górze Parkowej niektóre nisze osuwiskowe zostały zmienione w malownicze małe stawy przepływowe np.Łabędzi Staw.

Strefy roślinne

Położenie geograficzne Krynicy sprzyja występowaniu na tych terenach pięter górskich.

W bogatej szacie roślinnej Pasma Jaworzyny Krynickiej występują trzy strefy: pogórze (do 550m n.p.m.), regiel dolny (do 1000m n.p.m.) oraz dotyczący jedynie części trzyszczytowej Jaworzyny regiel górny.

Strefa pogórza, oprócz pól uprawnych, pokryta jest fragmentami lasów świerkowych (do 20%) z domieszkami grabu, dębu, lipy, klonu, modrzewia, brzozy i topoli.

W obrębie użytków rolnych na grunty orne przypada 65% powierzchni, a na pastwiska ok. 26%.

Większość obszaru gminy Krynica – Zdrój znajduje się w strefie regla dolnego o wysokim udziale powierzchni zalesionych.

Dominują tu drzewostany jodłowo – bukowe z domieszkami wiązu górskiego, jawora i jesionu.

Część z tych drzewostanów zachowała się w stanie nienaruszonym przez człowieka – naturalnym zespołem dla tego piętra jest bowiem tzw. buczyna karpacka.

Flora

Lasy krynickie to tereny głównie Leśnego Zakładu Doświadczalnego -  placówki Akademii Rolniczej im. H. Kołłątaja w Krakowie.

Gospodaruje  on lasami o powierzchni 6500 ha, w całości zaliczanych do kategorii lasów ochronnych.

Prawie połowę powierzchni leśnej stanowią drzewostany powstałe w wyniku zalesiania gruntów porolnych, znacjonalizowanych po wysiedleniu ludności łemkowskiej w ramach akcji „Wisła”.

Cały teren LZD Krynica leży w obrębie lub otulinie Popradzkiego Parku Krajobrazowego.

Powyższe uwarunkowania, a także bogata rzeźba terenu i dynamiczne zmiany pogodowe sprawiają, że gospodarowanie w takich warunkach jest bardzo trudne i kosztowne - wymaga dużej wiedzy i zaangażowania od kadry leśników.

Funkcje produkcyjne lasu zeszły tutaj na plan dalszy, ustępując miejsca funkcjom ochrony gleb, wody, krajobrazu, czy też turystyce i edukacji.

Podstawowym zadaniem leśników jest w tym terenie hodowla lasów zdrowych, stabilnych i różnorodnych pod względem wieku, składu i struktury wysokości, spełniających wszystkie wcześniej wspomniane funkcje.

Zbiorowiska leśne zajmują ok. 60% powierzchni, z uwagi na żyzność siedliska mają bardzo zróżnicowany skład gatunkowy.

Największy udział drzewostanach posiada jodła pospolita - ok. 35%, drugie miejsce stanowi buk - ok. 23%, trzecie miejsce świerk pospolity, czwarte - sosna zwyczajna – oba po 15%, piąte - modrzew europejski - ok. 5%,  a pozostałe 2% zajmuje odpowiednio olsza szara, jesion wyniosły, brzoza brodawkowata i klon jawor.

Charakterystyczną cechą jest tutaj brak gatunków wybitnie niżowych występujących nielicznie w piętrze pogórza – dębu szypułkowego, dębu bezszypułkowego i grabu pospolitego, co jest dowodem na surowość klimatu.

Na żyznych siedliskach regla dolnego występuje bardzo bujnie rozwinięte piętro krzewów i runa leśnego.

W piętrze krzewów wyróżnia się ekspansywnością leszczyna, bez koralowy, wiciokrzew czarny i wawrzynek wilczełyko.

W runie pospolite są: jeżyna fałdowana, malina właściwa, paprocie – narecznica samcza, wietlica samicza, paprotnik kolczysty, podrzeń żebrowiec, paprotka zwyczajna oraz  lepiężniki, gajowiec żółty, żywiec cebulkowy i wiele innych pospolitych gatunków.

Z rzadkich roślin chronionych można tutaj spotkać: pióropusznik strusi, widłak goździsty i jałowcowaty, powojnik alpejski, łuskiewnik różowy, storczyki: podkolan biały i storczyk plamisty, gnieźnik leśny, listera jajowata, czosnek niedźwiedzi, psianka słodkogórz i parzydło leśne.

W okolicach Krynicy zaobserwowano wyraźny wpływ lasów na retencję wody. Po długotrwałych lub obfitych opadach widać gwałtowne wzbieranie wód w potokach, które mają zlewnie słabo zalesione.

Z kolei w potokach, których zlewnie są w dużym stopniu lub całkowicie pokryte lasami - po intensywnych opadach poziom wód w potokach przybiera wolno (np. potok Zimny). To zjawisko widać też wyraźnie w czasie wiosennych roztopów.

Potoki, których zlewnie są w dużym stopniu zalesione wolniej przybierają.

Rolę lasów w retencji wody można porównać do gąbki, która znakomicie magazynuje wchłoniętą wodę i wolno ją oddaje.

Fauna

W ślad za bogactwem świata roślinnego idzie także różnorodność świata zwierząt

Pospolicie występują tu ssaki: jeleń europejski, sarna, dzik, lis, wiewiórka, kuna leśna, domowa  i inne.

Z rzadkich ssaków można tutaj spotkać zachodzącego ze Słowacji niedźwiedzia brunatnego, osiadłego wilka i rysia, bardzo rzadkiego żbika, a ostatnio także po przeprowadzonej przez leśników LZD udanej reintrodukcji – bobra.

Żyją tutaj prawie wszystkie rodzaje rodzimych ptaków.

Gniazdują tu bardzo rzadkie gatunki objęte ochroną ścisłą miejsc gniazdowania (w strefie o promieniu 500m od gniazda obowiązuje zakaz wstępu) takie jak orzeł przedni, orlik krzykliwy, bocian czarny i puchacz.

Nad strumieniami można spotkać zimorodka, pluszcza, a w lesie dość pospolitego kuraka – jarząbka. Płazy reprezentowane są przez kumaka górskiego, salamandrę plamistą, traszki, żaby.

Żyją tu wszystkie polskie gady oprócz żółwia błotnego, można spotkać nawet węża eskulapę i gniewosza plamistego.

Dość pospolita jest żmija zygzakowata (niekiedy bez charakterystycznego zygzaka - w odmianie całkowicie czarnej na grzbiecie).

Bardzo ciekawy jest świat owadów reprezentowany przez gatunki rodzime, a także obce -  zalatujące przez lokalne obniżenia (przełęcz Tylicka) z cieplejszych terenów po południowej stronie Karpat.

Przykładem może być bardzo rzadka kózka – nadobnica alpejska.

Występuje tutaj dużo gatunków mszyc, z których pszczoły produkują miód spadziowy, a okolice Krynicy są jego zagłębiem.

Ochrona przyrody

W okolicach Krynicy znajdziemy wiele obiektów, powierzchni i organizmów, które podlegają specjalnej ochronie. Są to między innymi:

• Wyłączone drzewostany nasienne jodły pospolitej tworzące zwarty kompleks. Położone są na wysokości od 575-650 m n.p.m. Średni wiek drzewostanu wynosi ponad 130 lat. Wyznaczonych jest tu 30 drzew doborowych. Z badań przeprowadzonych przez Katedrę Nasiennictwa, Szkółkarstwa i Selekcji Drzew Leśnych U.R. wynika, że ta populacja jodły jest najwartościowszą genetycznie z pośród 99 badanych pochodzeń w Polsce. Wyróżnia się odpornością na późne przymrozki. Drzewostan ten jest od wielu już lat wykorzystywany do zbioru nasion, z których produkuje się sadzonki do odnowień.
• Strefy ochrony miejsc gniazdowania orła przedniego, orlika krzykliwego, bociana czarnego. Na terenie Leśnego Zakładu Doświadczalnego wyznaczono strefy ochronne wokół gniazd: orła przedniego - jedna strefa, orlika krzykliwego - pięć stref, bociana czarnego - dwie strefy.
• Źródła wód mineralnych - obszar obfituje w wody lecznicze, mineralne i zwykłe oraz ekshalacje (mofety) dwutlenku węgla znane z przejawów powierzchniowych. Źródła, wysięki i wycieki wód mineralnych oraz objawy ekshalacji dwutlenku węgla zgrupowane są w dolinach potoków Szczawiczne, Muszynka, Bradowiec i Syhowny. Są to głównie szczawy.
• „Diabelski Kamień”- pomnik przyrody nieożywionej (0,05 ha). Ostaniec skalny pochodzenia osadowego. Od dołu wąski, im wyżej tym bardziej się rozszerza, na kształt „Maczugi Herkulesa”. Usytuowany jest przy szlaku czerwonym i zielonym, na grzędzie skalnej pokrytej rumoszem. Z miejscem tym związana jest urocza krynicka legenda. W pobliżu cenne stanowiska trybuli lśniącej, rozchodnika karpackiego i śnieżyczki przebiśnieg.
• Powierzchniowy Pomnik Przyrody „Las pod Jaworzyną”. Chroniony jest fragment naturalnego drzewostanu bukowo-jodłowego o powierzchni 63ha, przypominający pierwotną puszczę karpacką. Porasta on strefę osuwiska z kaskadowymi odsłonięciami form skalnych i nagromadzonym rumoszem. Jest to płat z łanowo występującą miesięcznicą trwałą. W runie występują również interesujące gatunki: zanokcica skalna i paprotnica krucha. Las ten zlokalizowany jest przy szlaku zielonym (Czarny Potok – Jaworzyna).

• Stanowisko czosnku siatkowatego. Polana szczytowa Jaworzyny Krynickiej, na powierzchni 1m2. To gatunek unikatowy w skali regionu.
• Stanowisko ostrożnia dwubarwnego. Gatunek rzadki w skali regionu, stanowisko oznaczone w latach 30-tych przez prof. Pawłowskiego. Na stokach Jaworzyny Krynickiej w bliskim sąsiedztwie „Diabelskiego Kamienia”.
• Szkółka podokapowa prof. E Chodzickiego. Pozostałość po szkółce założonej w 1930 roku, o pow. 22 arów. Z drzew egzotycznych występuje żywotnik olbrzymi i cis pospolity – forma drzewiasta. Szkółka ta służyła do produkcji drzew obcego pochodzenia wysadzanych następnie w Parku Zdrojowym(Góra Parkowa), w którym można podziwiać już kilkudziesięcioletnie okazy.